ENGLISH TEXT AT THE END
Ουκρανία: Ρωσικοί στόχοι και στρατιωτικές επιλογές
Του Άριστου Αριστοτέλους*
Καθώς η κρίση στην Ουκρανία εισέρχεται σε νέα φάση μετά τη συμφωνία προσάρτησης της Κριμαίας στη Ρωσία και αυξάνονται οι πιθανότητες χρήσης δραστικότερων μέσων προώθησης των θέσεων των εμπλεκομένων μερών, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο εξής ερώτημα: Τι μέσα και δυνατότητες διαθέτουν τα εμπλεκόμενα μέρη και μέχρι που μπορούν να φθάσουν οι στρατιωτικές τους επιλογές;
Στρατιωτικά η Ουκρανία παρά τους εκ πρώτης όψεως εντυπωσιακούς αριθμούς της, είναι πολύ αδύναμη. Διαθέτει 130.000 στρατιώτες, χιλιάδες άρματα μάχης και θωρακισμένα οχήματα, εκατοντάδες μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα, καθώς και πυραύλους εδάφους – αέρος ( αρκετά σύγχρονους) και αρκετά βλήματα και πυροβόλα. Ο περισσότερος οπλισμός είναι κληρονομιά του Ψυχρού Πολέμου αλλά συγκαταλέγεται ακόμη στο ενεργό δυναμικό της, προσδίδοντας διογκωμένη εικόνα της πραγματικότητας. Ωστόσο, με αυτά τα στρατιωτικά μεγέθη και αμυντικό προϋπολογισμό $2 δις είναι αδύνατο να ικανοποιήσει ακόμη και βασικές ανάγκες συντήρησης και εκπαίδευσης.
Η πόλωση στην ουκρανική πολιτεία - μεταξύ φιλοδυτικών και φιλορώσων - έχει εισχωρήσει στις τάξεις του στρατού συνιστώντας και τη μεγαλύτερη αδυναμία του. Σοβαρό είναι το πρόβλημα της νομιμοφροσύνης των ενόπλων δυνάμεων στη δυτικόφιλη μεταβατική κυβέρνηση του Κιέβου, η οποία φοβάται ότι σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης με τη Ρωσία, θα υπάρξουν μαζικές αποστασίες από φιλορώσους στρατιωτικούς. Επίσης η διάσπαρτη φύση των απειλών, προερχομένων από διάφορες κατευθύνσεις - στα σύνορα και το εσωτερικό - , την εξαναγκάζει σε διασκορπισμό των δυνάμεων της για να τις αντιμετωπίσει. Δημιουργούνται έτσι προβλήματα ελέγχου, συντονισμού, επικοινωνίας και συγκοινωνιών, με μεγάλες πιθανότητες δολιοφθορών, διακοπής ή και παράλυσης του αμυντικού της συστήματος από αντιφρονούντες.
Από την άλλη, η Ρωσία είναι μια πολύ μεγάλη στρατιωτική δύναμη (850.000 στρατιώτες, πυρηνικά όπλα και $59 δις αμυντικό προϋπολογισμό), με αρκετά εκσυγχρονισμένες τις ένοπλες δυνάμεις. Είναι τέτοια η αριθμητική και ποιοτική τους υπεροχή που δεν τίθεται θέμα σύγκρισης με την Ουκρανία. Βέβαια, στα ανατολικά ουκρανικά σύνορα η Ρωσία έχει αυτή την περίοδο πέραν των 60.000 στρατιωτών που διεξάγουν ασκήσεις. Αν χρειαστεί θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην ουκρανική κρίση, είτε για την προστασία ρωσικών αγωγών φυσικού αερίου στην Ουκρανία, είτε για την ασφάλεια των ρωσόφιλων ομάδων στις ανατολικές περιοχές σε περίπτωση αναταρχής.
Όσον αφορά την Κριμαία, οι ουκρανικές δυνάμεις δεν έχουν την ικανότητα επαναφοράς της κατάστασης που υπήρχε εκεί πριν το δημοψήφισμα και τη συμφωνία προσάρτησης στη Ρωσία. Γεωγραφικά η Κριμαία - μια μικρή χερσόνησης - είναι απομονωμένη από την υπόλοιπη Ουκρανία.Τόσο η λωρίδα εδάφους, που την ενώνει με την Ουκρανία, όσο και άλλα σημεία στρατηγικής σημασίας και πυρήνες πιθανής ουκρανικής αντίστασης, είναι υπό τον έλεγχο των ρωσικών δυνάμενων στην Κριμαία, που ξεπερνούν τις 20.000. Ούτε και προσφέρονται πολλά περιθώρια για στρατιωτικές παρενοχλήσεις από το ουκρανικό καθεστώς κατά των Ρώσων στην Κριμαία, γιατί θα διακινδύνευε ακόμη και ρωσικό αντιπερισπασμό και εξεγέρσεις στην ανατολική Ουκρανία.
Όλα τα ανωτέρω υποδηλώνουν ότι η Ουκρανία βρίσκεται σε πολύ δυσχερή στρατιωτική θέση, με ελάχιστες αλλά και πολύ δαπανηρές επιλογές, χωρίς να έχει ουσιαστικά ούτε και πραγματικούς συμμάχους. Οι δυτικές δυνάμεις ΗΠΑ, Ε.Ε. και ΝΑΤΟ, εκτός από ηθική, πολιτική και κάποιας μορφής στρατιωτική βοήθεια που της παρέχουν, είναι απίθανο να εμπλακούν με δυνάμεις τους – όσο αξιόλογες και να είναι –, είτε για να στηρίζουν το ουκρανικό καθεστώς, είτε για να πολεμήσουν ενάντια στους Ρώσους. Τα συμφέροντα των συμμάχων και η εκτίμηση των κινδύνων και απειλών διαφέρουν και οι απόψεις μεταξύ του αποκλίνουν. Το κόστος για τους ιδίους αλλά και για την παγκόσμια ειρήνη και σταθερότητα όπως και για την οικονομία από μια τέτοια πιθανή εμπλοκή τους θα ήταν ανυπολόγιστα μεγάλο
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η Ρωσία φαίνεται να έχει περισσότερα περιθώρια στρατιωτικής δράσης και ελιγμών. Ακόμη θα μπορούσε να λεχθεί ότι σε κάποιο βαθμό έχει και το πάνω χέρι στο διαπραγματευτικό σκηνικό. Συνεπώς, ενόσω τα μέτρα των δυτικών ή γενικά το κόστος που αντιμετωπίζει η Μόσχα για τη στάση της στο Ουκρανικό είναι πολύ μικρότερο σε σχέση με τα οφέλη για την εθνική της ασφάλεια, η Ρωσία θα εμμένει στην προώθηση των στόχων της ακόμη και με στρατιωτικά μέσα - εάν είναι δυνατό, αναίμακτα - μέχρι του σημείου που τα διεθνή δεδομένα και η αδυναμία των αντιπάλων της το επιτρέπει.
*Τέως Βουλευτής,
Ειδικός σε Θέματα Άμυνας και Στρατηγικής
ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
http://strategy-cy.com
ENGLISH TEXT
Ukraine: Russian military options and objectives
Dr Aristos Aristotelous*
As the crisis in Ukraine is entering a new phase following the signing of the Treaty for the accession of Crimea to the Russian Federation, there is an increased possibility for tougher measures to be taken by Western powers against Russia. The questions raised here are the following: What are the military capabilities available to the parties involved in the crisis and what military options do they have in the pursuance of their objectives?
Despite the fact that militarily on paper Ukraine shows impressive numbers, it is very weak. It has 130,000 soldiers, thousands of tanks and armored vehicles, hundreds of fighter jets and helicopters, and ground to air missiles (relatively modern ) as well as several artillery units. Most of its weaponry is a legacy of the Cold War thus giving an unrealistic picture of capabilities. Also with a defence budget of $ 2 billion it is impossible for Ukraine forces to meet even basic maintenance needs, training and education.
The polarization in the Ukrainian civil society - between pro-Western and pro-Russian - has infiltrated the ranks of the army, and this constitutes its greatest weakness. Here there is a problem of loyalty of the armed forces and the pro-Western transitional government of Kiev, fears that, in the event of armed conflict with Russia, that there will be mass defections by pro-Russian military. Also, the scattered nature of the threats that the country faces from various directions necessitates the scattering of its forces, thus creating a problem of control, coordination, communication and transportation. The probability of sabotage, disruption or paralysis of the defense system is very high.
On the other hand, Russia has a very large military force ( 850,000 troops, nuclear weapons and $ 59 billion defense budget ), which has only recently completed its modernization program. Such is its numerical and qualitative superiority that there is no question of comparison with Ukraine. Of course, in the east Ukrainian border Russia is currently having about 60,000 soldiers conducting exercises. If needed, this force could be used in the Ukrainian crisis to either protect Russian gas pipelines passing from Ukraine, or for the safety of the pro- Russian population there in the event of unrest.
Regarding Crimea, the Ukrainian forces do not have the ability to restore the situation that existed there before the referendum and the annexation agreement with Russia. Geographically the Crimea - a small peninsula area - is isolated from the rest Ukraine. The small strip of land that connects it with Ukraine and other strategic locations and potential pockets of Ukrainian resistance are under the control of Russian military forces in Crimea, which exceeds 20,000. Neither is their much room for military harassment by the Ukrainian regime against the Russians in Crimea.
All these suggest that Ukraine is in a very difficult military position, with only a very few but costly options to react and without any real allies. The U.S., EU and NATO apart from moral, political, and some form of military assistance provided by them, are unlikely to engage their forces - however technologically advanced may be - and support the Ukrainian regime, or even fight against the Russians. The interests of the allies and their assessment of risks and threats are different with divergent opinions among them. The cost for them and for the global peace and stability as well as for the economy in the event of possible military involvement in the crisis, would be incalculably large.
Base on the above analysis Russia seems to have more room for maneuver and some military, compared to what the rival powers in the conflict have. It could even be said that to some extent the Russians have the upper hand in the negotiation framework. Therefore as long as the cost of the various measures of western powers faced by Moscow in Ukraine is much lower, compared to the benefits to Russian national security, Russia will insist in pursuing its objectives to the point that the international situation and allies weaknesses permit it.
*Former Member of Parliament
Strategic and Defence Analyst
CYPRUS CENTRE FOR STRATEGIC STUDIES
http://strategy-cy.com