ENGLISH TEXT AT THE END
Ποια στρατηγική θα ακολουθήσει ο Ακιντζί ;
Του Δρ. Άριστου Αριστοτέλους
Από την εκλογή του στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ο Μουσταφά Ακιντζί καθόρισε ως στρατηγικούς του στόχους την ομοσπονδιακή λύση που θα συνενώσει το νησί, καθώς και απεξάρτηση Τουρκοκυπρίων από την τουρκική κηδεμονία, προκαλώντας αντιδράσεις στην Τουρκία. Το ερώτημα είναι πώς, υπό τις συνθήκες, ο Ακιντζί θα προωθήσει την πολιτική αυτή και συγκεκριμένα ποια στρατηγική θα ακολουθήσει;
Πέραν της προσωπικής του έφεσης για προώθηση των στόχων αυτών, που θα βελτιώσουν τη διαβίωση των Τουρκοκυπρίων και θα χαλαρώσουν τη λαβίδα της Τουρκίας επί της κοινότητας τους, δύο άλλοι παράγοντες θα καθορίσουν τη στρατηγική που θα ακολουθήσει ο Ακιντζί. Ο ένας παράγοντας αφορά τα δεδομένα που επιβάλλει στον κάθε τουρκοκύπριο ηγέτη, ανεξαρτήτως προθέσεων στο Κυπριακό, η ντε-φάκτο κατάσταση στο νησί. Όπως και να αποκαλεί η Ελληνοκυπριακή πλευρά τον ηγέτη της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, ο Ακιντζί όπως και οι προκάτοχοί του, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και Ραούφ Ντενκτάς, έχει εκλεγεί από τους Τουρκοκυπρίους - παράνομα ή όχι - ως « πρόεδρος» της λεγόμενης Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου («TΔBK»). Δεν αναμένεται λοιπόν ότι θα παραμερίσει αυτό το «στάτους» που του προσδίδει η ντε-φάκτο κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά το 1974 στο νησί και η μονομερής ανακήρυξη της «ΤΔΒΚ» το 1983, παρόλο που εκτός από την Τουρκία δεν την αναγνωρίζει κανείς. Ούτε επειδή είναι μετριοπαθής ή διακηρύττει ότι επιθυμεί επανένωση της Κύπρου σημαίνει ότι θα συμπεριφέρεται ως λιγότερο «πρόεδρος» από τους προκατόχους του, ότι θα καταργήσει τα σύμβολα και τα όργανα λειτουργίας του παράνομου καθεστώτος και θα αυτοαναιρεθεί ως επικεφαλής της «ΤΔΒΚ». Ο Ακιντζί θα συνεχίσει και αυτός να εμπεδώνει την οντότητα του καθεστώτος του, τις λειτουργίες και τους «θεσμούς» του και ακόμη να προωθεί την αναγνώριση του. Αυτό το στρατηγικό περίγραμμα θα καθορίζει τη στάση και το ρόλο του στις συνομιλίες και γενικά στο Κυπριακό: Καλή πρόθεση μεν, απαιτητική δε και σθεναρή διαπραγμάτευση ως «ισότιμος εταίρος» στην εξεύρεση λύσης στο πρόβλημα της Κύπρου.
Η άλλη στρατηγική παράμετρος που θα επηρεάζει σημαντικά το ρόλο του Ακιντζί είναι η ίδια η Τουρκία, η οποία ναι μεν αποτελεί ισχυρό μοχλό στήριξης του στο Κυπριακό αλλά και αποφασιστικό στοιχείο ελέγχου των κινήσεων του. Η παρουσία των 46.000 Τούρκων στρατιωτών διατηρεί τα κατεχόμενα εδάφη ως ενιαία και συμπαγή γεωγραφική οντότητα, καθώς και το ντε-φάκτο καθεστώς που έχει δημιουργηθεί μετά την εισβολή του 1974. Στηρίζει επίσης και ενισχύει αποφασιστικά τη διαπραγματευτική θέση και τις απαιτήσεις του εκάστοτε Τουρκοκύπριου ηγέτη στις συνομιλίες. Από την άλλη, με την παρουσία της αυτή η Άγκυρα ασκεί σημαντικό στρατιωτικό και πολιτικό έλεγχο επί των κατεχομένων και επί των δραστηριοτήτων των Τουρκοκυπρίων. Ελέγχει τα σώματα ασφαλείας, τις τηλεπικοινωνίες, τα λιμάνια και το νερό, τις αεροπορικές και εμπορικές δραστηριότητες και την κυκλοφορία του χρήματος εκεί. Διαθέτει $400 εκ. περίπου ετησίως ως «οικονομική βοήθεια» για να συντηρεί την κατάσταση αυτή, η οποία ενεργεί συνάμα ως θηλιά στο λαιμό του κάθε Τουρκοκύπριου ηγέτη, που η Άγκυρα μπορεί να σφίγγει ανάλογα με το βαθμό που οι τυχόν αποκλίνουσες απόψεις του θα πρέπει να εναρμονισθούν με τις θέσεις και τα συμφέροντα της.
Μέσα από αυτό το περίγραμμα είχε να λειτουργήσει και ο Ντερβίς Έρογλου, με τις ακραίες τοποθετήσεις του, για τις οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις αναγκαζόταν να δείχνει δημόσια συμβιβαστική συμπεριφορά - όταν υποχρεωνόταν από την Άγκυρα - για να μην εκτίθεται η επηρεάζεται η Τουρκία. Την ίδια ώρα όμως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων προσπαθούσε να περάσει πάγιες θέσεις του, που στόχευαν στη διαίρεση ή τη συνομοσπονδία. Μέσα από το ίδιο περίγραμμα ίσως να είναι υποχρεωμένος να διαμορφώσει και τη δική του στρατηγική ο Ακιντζί. Με τη διαφορά ότι οι θέσεις που αυτός τουλάχιστον θα προσπαθεί να περάσει στις διαπραγματεύσεις, ελπίζεται να συνεχίσουν να είναι η συνένωση και η σωστή ομοσπονδία, χωρίς ξένες επεμβάσεις. Σε αντίθετη περίπτωση όλοι οι Κύπριοι θα επωμισθούν το κόστος της αποτυχίας και αυτού του γύρου των συνομιλιών.
8/05/2015
ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
(English text)
What will be the strategy of Akinci?
By Dr Aristos Aristotelous
Well before his election to the leadership of the Turkish Cypriot community, Mustafa Akinci has set his strategic objectives on the Cyprus problem. These include a federal solution that would unite the Island and taking control of the affairs of the Turkish Cypriots by themselves - causing the reaction of Turkey. Under the circumstances, the question examined here is what strategy will he adopt in the pursuance of these objectives?
Beyond his personal endeavor to achieve these objectives, which will improve the lives of the Turkish Cypriots and weaken Turkey’s hold over them, there are another two important factors that will determine the strategy of Akinci. The first factor relates to the local environment within which each Turkish Cypriot leader operates, in other words, the de-facto situation on the island. Legally or not, Akinci, like his predecessors, Talat, and Denktash, has been elected by the Turkish Cypriots as "president" of the so-called Turkish Republic of Northern Cyprus ( "TRNC"). It will, therefore, be unrealistic to expect him to put aside the “status" and his title as “president”. This title was placed upon him by the de-facto regime that was created by the events of 1974 on the island and by the unilateral proclamation of the "TRNC" in 1983. It does not also follow that because he is a moderate or because he declares that he wants the reunification of Cyprus, he will behave less as "president" of the de-facto regime, than his predecessors. Neither he is expected to remove the symbols and other institutional elements of the "TRNC". Akinci, like previous Turkish Cypriot leaders, will continue to consolidate the entity, status and functioning of its "institutions" and if possible to promote recognition of the regime. This strategic set up will define his role in pursuing the above objectives in the Cyprus talks. In other words, provided he maintains the same thoughts as when he was elected, he may be well intended but at the same time he will be a demanding and tough negotiator in finding a solution as an equal partner in the Cyprus talks.
The second strategic parameter that will significantly affect Akinci’s role is Turkey itself. The presence of 46,000 Turkish troops in northern Cyprus preserves the occupied territory of the Cypriot Republic at the north as a single and coherent geographical entity. At the same time the de-facto regime created by the Turkish forces since the 1974 invasion is supporting and decisively strengthening the negotiating position of the Turkish Cypriot leader in the Cyprus talks. On the other hand, Ankara through its strong military presence there can exercise a decisive control over the activities of the Turkish Cypriots. Turkey controls the security forces, telecommunications, ports and water resources, as well as aviation and commercial activities and the circulation of money there. Turkey allocates around $ 400 million annually in the form of "financial aid" to the Turkish Cypriot community, but it is utilized by the defence establishment there. At the same time, this situation serves as a rope around the neck of every Turkish Cypriot leader. Ankara can use it and tighten it accordingly, depending to what extent his diverging views need to be consistent with Turkey’s interests and views.
It was within these strategic parameters that Dervis Eroglou had to operate in promoting his inflexible and hard line behaviour. But occasionally he was made to exhibit a more reconciliatory public attitude by Ankara, in order not to expose Turkey or to serve Turkish interests at the time. However, Eroglou, at the same time, he was trying covertly or overtly to pass his positions at the negotiating table, which aimed at partitioning the island or a confederal solution. Akinci will probably have to operate through the same framework as Eroglou and formulate his strategy too. But unlike his predecessor he is excepted, at least, to continue to adhere to the same principles he supported so far. If this is the case, he should be expected to promote carefully at the negotiation’s table the reunification of the island and a federal solution to the Cyprus problem - without interference from outside. If not, all the Cypriots will bear the cost.
8/05/2015
CYPRUS CENTRE FOR STRATEGIC STUDIES
