ENGLISH TEXT THE END
Μπορούν Πάπας και Πατριάρχης να Φέρουν την Ειρήνη;
Του Φράνσις Μπάρρυ*
Την Κυριακή, η Ρωμαιοκαθολική και η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία - που ακολουθούν διαφορετικά λειτουργικά ημερολόγια - θα γιορτάσουν και οι δύο το Πάσχα. Το επόμενο έτος και πάλι τα ημερολόγια τους θα ευθυγραμμιστούν, μια ασυνήθιστη συνεχόμενη σύγκλιση που μπορεί και να σηματοδοτήσει την έναρξη μιας νέας εποχής για τις δύο Εκκλησίες, οι οποίες χωρίζονται από το 1054, τη χρονιά δηλαδή που ο Μάκβεθ ηττήθηκε στο « «Dunsinane». Από τότε, πέρασαν τα 910 χρόνια που ακολούθησαν, γυρίζοντας η μια τις πλάτες στην άλλη, έως ότου ένας Πάπας ( ο Παύλος VI ) και ένας Πατριάρχης ( ο Αθηναγόρας ) συναντήθηκαν στην Ιερουσαλήμ για να αρχίσουν το φτιάξιμο στις σχέσεις τους.
Αλλά όπως μας δίδαξε η Λαίδη Μάκβεθ : « Ό, τι έγινε δεν μπορεί να αναιρεθεί . " Ή μήπως μπορεί;
Τον επόμενο μήνα , ο επικεφαλής της κάθε Εκκλησίας - ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος - θα μαζευτούν στην Ιερουσαλήμ για τον εορτασμό της 50ής επετείου της ιστορικής εκείνης συνάντησης, η οποία οδήγησε σε μια κοινή δήλωση για συμφιλίωση κατά το Δεύτερο Συμβούλιο του Βατικανού το 1965. Η δήλωση εξέφραζε αμοιβαία συγχώρεση και επιθυμία για επιστροφή σε πλήρη κοινωνία, με τα μέλη της κάθε Εκκλησίας να συμμετέχουν πλήρως στις εκατέρωθεν λειτουργίες τους.
Από τότε και ιδίως τα τελευταία χρόνια, οι σχέσεις τους, συνέχισαν να βελτιώνονται. Ο Βαρθολομαίος, τον περασμένο χρόνο, έγινε ο πρώτος Πατριάρχης που παρευρέθηκε στην εναρκτήρια λειτουργία του νέου Πάπα, από την εποχή του σχίσματος των εκκλησιών και ο Φραγκίσκος έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα είναι προτεραιότητα να φέρει όσο πιο κοντά μπορεί τις δύο «αδελφές Εκκλησίες».
Ένας από τους Ιησουίτες συναδέλφους του Φραγκίσκου, ο Ρόμπερτ Φ. Ταφτ, είναι ο Αμερικανός μελετητής ο οποίος πέρασε 45 χρόνια στη Ρώμη εργαζόμενος για την οικοδόμηση γεφυρών μεταξύ των ανατολικών και δυτικών Εκκλησιών. Υποστηρίζει ότι τα μεγαλύτερα θέματα που χώριζαν τις Εκκλησίες δεν είναι δογματικά - αν υπάρχουν - αλλά ζητήματα συμπεριφοράς. Οι ηγέτες της Εκκλησίας πρέπει να μάθουν πώς να «τονίζουν την κοινή παράδοση που υπογραμμίζουν αυτές τις διαφορές μας, οι οποίες, αν και πραγματικές, είναι συνήθως το τυχαίο προϊόν της ιστορίας, του πολιτισμού, της γλώσσας και όχι ουσιαστικών διαφορών στο δόγμα της κοινής αποστολικής πίστης.»
Μέρος αυτής της διαδικασίας προϋποθέτει η κάθε πλευρά να αναγνωρίσει τις αμαρτίες της, μια βασική πράξη του Χριστιανισμού. «Είναι ένας διαγωνισμός από την ανάποδη», λέει. «Ένας διαγωνισμός χριστιανικής αγάπης , στην οποία τα μέρη προσπαθούν να κατανοήσουν και να δικαιολογήσουν όχι τη δική τους άποψη,» αλλά του άλλου.
Ο Βαρθολομαίος I έχει από καιρό δεσμευτεί στη διαδικασία συμφιλίωσης, και δεν υπήρξε ποτέ Πάπας που να ταιριάζει περισσότερο σε αυτό το έργο από τον Φραγκίσκο. Εκτός από την θεολογική του προσέγγιση περί «πίσω στα βασικά», η οποία περιλαμβάνει μια ταπεινότητα τόσο εμπνευσμένη που βγάζει τους επισκόπους έξω από τα αρχοντικά τους, ο Φραγκίσκος έχει μιλήσει με πάθος για τη συλλογικότητα της προσέγγισης της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας όσον αφορά τη διακυβέρνηση: «Το όραμά τους για την Εκκλησία και τη συνοδικότητα είναι θαυμάσιο.» Οι Σύνοδοι συγκεντρώνουν μαζί εκκλησιαστικούς ηγέτες για να εξετάσουν διάφορα σημαντικά θέματα . Τον Οκτώβριο, ο Φραγκίσκος συγκαλεί μια σύνοδο για την οικογένεια και μεταξύ των θεμάτων που θα συζητηθούν θα είναι η σχέση της Εκκλησας με διαζευγμένους και ζευγάρια που συμβιώνουν. Ο δεύτερος γάμος και το προγαμιαίο σεξ, θεωρούνται και τα δύο σοβαρές αμαρτίες από την Καθολική διδασκαλία, και στους περιπίπτοντες στις αμαρτίες αυτές απαγορεύεται να λάβουν Κοινωνία. Για τους ξαναπαντρεμένους Καθολικούς γενικά, ισχύει ο ίδιος κανόνας - αν κάνουν διαφορετικά διακινδυνεύουν ιερατική επίπληξη και επίμονα βλέμματα αποδοκιμασίας. Αλλά οι περισσότεροι Καθολικοί νέοι, οι οποίοι επιδίδονται σε προγαμιαίο σεξ, αγνοούν τον κανόνα , ακόμη και αν γνωρίζουν καν ότι οι πράξεις τους εμπίπτουν σε αυτόν.
Η πράξη της Κοινωνίας – μοιράζοντας καθαγιασμένο άρτο με κρασί – αποτελεί το θεμέλιο της Καθολικής λειτουργίας. Εξαιρώντας τους ξανά παντρεμένους Καθολικούς από συμμετοχή σε αυτή, είναι μια σοβαρή τιμωρία που μπορεί να απομονώσει εκείνους που χρειάζονται θεραπεία. Ένας δολοφόνος που επιδιώκει τη συγχώρεση μπορεί να είναι ευπρόσδεκτος πίσω στην κοινωνία, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για μια κακοποιημένη γυναίκα που ξαναπαντρεύεται για να βρει υποστήριξη για τα παιδιά της, σε αντίθεση με την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία γενικά επιτρέπει σε κάποιο να ξαναπαντρευτεί εφόσον συνοδεύεται η ενέργεια αυτή από μετάνοια, ως πράξη ελέους.
Ο Φραγκίσκος φαίνεται αποφασισμένος να επουλώσει τις πληγές της Εκκλησίας , εσωτερικά και εξωτερικά. Κάνοντας αυτό θα ήταν ένα μνημειώδες έργο, και πλείστοι παρατηρητές αναμένουν την αλλαγή να έρθει σιγά-σιγά και σταδιακά - αν έρθει. Βέβαια, πάλιν, λίγοι περίμεναν τις μετασχηματιστικές αλλαγές που προέκυψαν από το Δεύτερο Συμβούλιο του Βατικανού.
Αν οι Φραγκίσκος και Βαρθολομαίος Ι είναι σε θέση να εκπληρώσουν το οικουμενικό όραμα του Βατικανού ΙΙ, φέρνοντας τα ποίμνια τους σε πλήρη κοινωνία μεταξύ τους, θα επιτύχουν ένα ιστορικό βήμα προόδου για την ενότητα των Χριστιανών, καθώς και για την πεποίθηση ότι η Θεία Κοινωνία είναι μια πράξη μοιραζόμενης πίστης μεταξύ αμαρτωλών που αναζητούν την αγάπη και τη συγχώρεση του θεού, όχι προνόμιο που μπορεί να ακυρωθεί για πάντα.
*Αρχισυντάκτης, BloombergView
ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
THE ENGLISH TEXT
Can the Pope and the Patriarch Make Peace?
By Francis Barry*
On Sunday, Roman Catholic and Eastern Orthodox churches -- which follow different liturgical calendars -- will both celebrate Easter. Next year, their calendars will once again align, an unusual consecutive convergence that may mark the beginning of a new era for the two churches, which split in 1054, the same year Macbeth was defeated at Dunsinane. They spent the next 910 years turning their backs on one another, until a Pope (Paul VI) and a Patriarch (Athenagoras) met in Jerusalem to begin patching things up.
But as Lady Macbeth taught us: “What’s done cannot be undone.” Or can it?
Next month, the head of each church -- Pope Francis and Patriarch Bartholomew I -- will gather in Jerusalem to mark the 50th anniversary of the historic meeting, which led to a joint statement of reconciliation at the Second Vatican Council in 1965. The statement expressed mutual forgiveness and a desire for a return to full communion, with members of each church fully participating in each other’s liturgies.
Relations have continued to improve since, particularly in recent years. Last year, Bartholomew I became the first Patriarch to attend the inaugural mass of a new Pope since the churches split, and Francis has signaled that bringing the two “sister churches” closer together will be a priority.
One of Francis’s fellow Jesuits, Robert F. Taft, is an American scholar who spent 45 years in Rome working to build bridges between the eastern and western churches. He has argued that the biggest issues dividing the churches are not doctrinal -- though those differences exist -- but behavioral. Church leaders must learn how to “emphasize the common tradition underlying our differences, which, though real, are usually the accidental product of history, culture, language, rather than essential differences in the doctrine of the common, apostolic faith.”
Part of this process requires that each side acknowledge its sins, a core act of Christianity. “It is a contest in reverse,” he says. “A contest of Christian love, one in which the parties seek to understand and justify not their own point of view,” but the other’s.
Bartholomew I has long been committed to the reconciliation process, and there has never been a Pope more suited to this work than Francis. In addition to his back-to-basics theology, which involves a humility so inspiring it is chasing bishops out of their mansions, Francis has spoken glowingly”
Synods gather church leaders together to consider major issues. In October, Francis is convening a synod on the family, and among the issues to be taken up will be the church’s relationship with divorced and cohabitating couples. Second marriages and pre-marital sex are both considered grave sins under Catholic teaching, and those who commit them are prohibited from receiving Communion. Remarried Catholics generally follow the rule; to do otherwise is to risk priestly rebuke and accusing stares. But most young Catholics who engage in premarital sex ignore the rule, if they are even aware that they fall under it.
The act of Communion -- sharing consecrated bread and wine -- is the foundation of the Catholic mass. Excluding remarried Catholics from participating in it is a severe punishment that can isolate those who need healing. A murderer who seeks forgiveness can be welcomed back into Communion, but a battered woman who remarries to help support her children cannot, unlike in the Eastern Orthodox Church, which generally permits remarriages that are accompanied by penance, as an act of mercy.
Francis seems intent on healing the Church’s wounds, internally and externally. Doing so is a monumental task, and most observers expect change to come slowly and incrementally, if at all. Then again, few expected the transformational changes that emerged from the Second Vatican Council.
If Francis and Bartholomew I are able to fulfill Vatican II’s ecumenical vision by moving their two flocks into full communion with one another, they will achieve a historic advance for Christian unity -- and for the belief that Holy Communion is an act of shared faith among sinners seeking God’s love and forgiveness, not a privilege that can be forever rescinded.
*Chief editor Bloomberg View
(Πρωτοεμφανίστηκε στο BloombergView, 18/04/2014)
