ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ,«OUT OF FOCUS»
Δρ Άριστος Αριστοτέλους
Πρώην Βουλευτής, Εδικός σε Θέματα Άμυνας και Στρατηγικής
Ο απολογισμός που κατάθεσε πρόσφατα ο Υπουργός Άμυνας για τα πεπραγμένα του αμυντικού τομέα κατά τον πρώτο χρόνο της θητείας του πρέπει να τύχει της δέουσας προσοχής. Εμπεριέχει θετικές ενέργειες αναφορικά με θέματα του Υπουργείου του, αλλά όμως καθίσταται μειωμένη η αξία τους λαμβανομένων υπόψη των ασαφειών και εσφαλμένων προτεραιοτήτων του, που θέτουν την όλη αμυντική προσπάθεια, όπως λένε στα αγγλικά, "out of focus".
Ένας σύγχρονος και τεχνοκρατικά δομημένος απολογισμός στον τομέα της άμυνας, θα μπορούσε να περιλαμβάνει στοιχεία όπως για παράδειγμα τα εξής: Να καταγράφει τα πολιτικοστρατιωτικά περιβαλλοντικά δεδομένα, καθώς και τις προκλήσεις και απειλές κατά του κράτους από ξηρά, θάλασσα και αέρα και πώς έχουν διαμορφωθεί. Να παραθέτει τα σχετικά με την άμυνα στοιχεία της εθνικής στρατηγικής, τους σκοπούς, το περιεχόμενο και τα μέσα της αμυντικής πολιτικής και το στρατιωτικό δόγμα των Ενόπλων Δυνάμεων και πώς αυτά έχουν αξιοποιηθεί στα θέματα ασφάλειας και αντιμετώπισης της απειλής. Να αναφέρεται στο ρόλο των συμμαχιών – π.χ. Ελλάδας – και σε προγράμματα που έχουν εκπονηθεί, στο βαθμό που έχουν υλοποιηθεί, σε πόρους και σε προγραμματισμό για εξασφάλιση νέων μέσων υψηλής τεχνολογίας, ηλεκτρονικού πολέμου, κυβερνοάμυνας και πληροφορικής, καθώς και στην επίλυση διοικητικών και οργανωτικών προβλημάτων και λειτουργιών και ασφαλώς στην ενίσχυση δεξιοτεχνιών και ηγετικών ικανοτήτων.
Ο υπό αναφορά απολογισμός, εξεταζόμενος στο σύνολο του, απέχει αρκετά από τα πιο πάνω. Παρόλο που είναι οργανωμένος σε «Πυλώνες» απλώς παραθέτει μια σειρά σκορπισμένων ενεργειών, αδόκιμων διατυπώσεων και ορισμών και γενικής φύσεως δράσεων. Περιλαμβάνει βέβαια, πολύ σωστά, και επιτυχείς προσπάθειες αντιμετώπισης προβλημάτων υπηρεσιακού χαρακτήρα. Τα δύο τρίτα των πεπραγμένων έχουν έντονα «εξωστρεφή» χαρακτηριστικά και αφορούν άσκηση διεθνών σχέσεων και «αμυντικής διπλωματίας», σύναψη συνεργασιών και αμυντικών συμφωνιών, παροχή στρατιωτικών διευκολύνσεων για εξυπηρέτηση ευρωπαϊκών και άλλων χωρών, καθώς και γυμνάσια έρευνας και διάσωσης που όντως είναι χρήσιμα για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Το υπόλοιπο ένα τρίτο αναφέρεται αόριστα και επιγραμματικά σε «στρατηγικούς στόχους» που επιδιώκει να επιτύχει, χωρίς να εξηγεί ποια είναι αυτή η στρατηγική που υπηρετεί, καθώς και σε «ενδυνάμωση της Αμυντικής Θωράκισης» , αλλά δεν είναι αντιληπτό τι εννοεί. Αναφέρεται στα γνωστά περί αναδιοργάνωσης της Εθνικής Φρουράς (Ε.Φ.) που επαναλαμβάνει κάθε νέος προϊστάμενος του τομέα, καθώς και ότι στοχεύει σε «ορθολογική ανάπτυξη της εξοπλιστικής μας δύναμης» - χωρίς να είναι κατανοητό τι σημαίνει.
Ο απολογισμός του Υπουργού απαριθμεί κάποιες ανάγκες στελεχών και προσωπικού που προφανώς έχουν ικανοποιηθεί και αναφέρεται σε νομικές ρυθμίσεις που προωθούνται. Χωρίς να τις κατονομάζει, προβαίνει σε παραδοχή ότι διορθώνει «στρεβλώσεις» που εξυπακούεται ότι έχουν κληροδοτηθεί από τον προκάτοχο του. Επίσης ανακοινώνει ότι ετοιμάστηκε μελέτη για πάταξη της φυγοστρατίας , ομολογώντας ότι το φαινόμενο αυτό συνεχίζει να υφίσταται, διαψεύδοντας κυβερνητικούς ισχυρισμούς ότι με τη μείωση της θητείας το πρόβλημα έχει εκλείψει.
Επί της ουσίας όμως, της υπαρξιακής απειλής κατά της χώρας από την Τουρκία και πώς την αντιμετωπίζει ή αποτρέπει, περιλαμβανομένης της συνεργασίας με την Ελλάδα, τίποτε δεν καταγράφεται. Καμία αναφορά στο τεράστιο πρόβλημα συντήρησης, αντικατάστασης πεπαλαιωμένων μέσων και ενίσχυσης οπλισμού, ούτε στο χάσμα δυνατοτήτων μεταξύ κατοχικών δυνάμεων και Ε.Φ. ή στην υποστελέχωση μονάδων, που έχει οξυνθεί ένεκα δραστικής μείωσης της θητείας και πολλά άλλα. Ακόμη και η ανακοίνωση σχετικά με αναβάθμιση της «ναυτικής βάσης» στο Μαρί, που προβάλλεται ως ενίσχυση ικανοτήτων, δεν αφορά άμεσα την κυπριακή άμυνα ή το ανύπαρκτο Πολεμικό της Στόλο, αλλά την εξυπηρέτηση αναγκών του Γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού στην περιοχή.
Καταλήγοντας είναι πρόδηλο από τα πιο πάνω ότι η Κύπρος δεν έχει σαφή στρατηγική, ούτε συνεκτική αμυντική πολιτική και επαρκώς προσδιορισμένους εθνικούς στόχους. Ούτε έχει ξεκάθαρο στρατιωτικό δόγμα που να δίνει πραγματικό περιεχόμενο και προσανατολισμό στο ρόλο της Ε.Φ. Αν αναλογισθεί κανείς ότι η κύρια πρόκληση και απειλή κατά της ύπαρξης της Κυπριακής Δημοκρατίας προέρχεται από την Τουρκία, τότε είναι εμφανές από τον υπουργικό απολογισμό ότι το κέντρο βάρους των δράσεων του, που είναι η « αμυντική διπλωματία και η παροχή στρατιωτικών διευκολύνσεων προς τρίτους, καθιστούν την ενάσκησης της κυπριακής αμυντικής πολιτικής "out of focus". Η διαπίστωση αυτή σε συνάρτηση με τις αδυναμίες που ακροθιγώς έχουν επισημανθεί, θα μπορούσαν να προβληματίσουν τους αρμοδίους φορείς στο ενδεχόμενο επανεξέτασης των προτεραιοτήτων και των ενεργειών τους και να προβούν στη λήψη διορθωτικών μέτρων.
27/5/2019
