ENGLISH TEXT AT THE END
ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΚΑΙ Η ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΟΖ
Του Δρα Άριστου Αριστοτέλους
Τέως Βουλευτή, Ειδικού σε Θέματα
Άμυνας και Στρατηγικής
Η σαφής δήλωση του προέδρου Αναστασιάδη ότι εάν η Τουρκία συνεχίσει τις παραβιάσεις της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) θα αποχωρήσει από τις συνομιλίες στο Κυπριακό, αποτελεί θαρραλέα δημόσια δέσμευση, παρά τις κάποιες παράπλευρες απορίες που δημιουργεί. Εάν όμως τη δεδομένη στιγμή που θα προκύψει θέμα δεν υλοποιηθεί η δέσμευση αυτή, θα υπονομεύσει τη σοβαρότητα και αξιοπιστία των προειδοποιήσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς και το κύρος του κυπριακού κράτους.
Όντως σε συνέντευξη του στην τελευταία έκδοση της "Καθημερινής" (23.02.2014) ο πρόεδρος της Δημοκρατίας και έκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, ήταν αρκετά εύγλωττος στο θέμα αυτό: "Το έχουμε καταστήσει σαφέστατο ότι σε περίπτωση που [οι Τούρκοι] συνεχίσουν τις παραβιάσεις, η έξοδος από τις συνομιλίες είναι η απάντηση," υπογράμμισε.
Επίσης ο κ. Αναστασιάδης έχει δίκαιο όταν εξηγώντας τη θέση του αυτή υποδείκνυε ότι «θα πρέπει να γίνει συνείδηση ότι την ώρα που προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα καλό κλίμα και περιβάλλον εμπιστοσύνης δεν μπορεί με ενέργειες ή πράξεις, οι οποίες δεν συνάδουν με το όλο κλίμα που θέλουμε να καλλιεργήσουμε, να μολύνουν τη διαδικασία». Η επισήμανση αυτή είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εάν αναλογισθεί κανείς το γεγονός ότι πρόσφατα, ενώ καταβάλλονταν τεράστιες προσπάθειες για κατάληξη σε κοινό ανακοινωθέν με σκοπό την έναρξη των συνομιλιών στο Κυπριακό, ο Τουρκικός Στρατός ανακοίνωνε ότι εξανάγκασε νορβηγικό σκάφος να βγει εκτός κυπριακής ΑΟΖ, χαρακτηρίζοντας την ως χώρο τουρκικών συμφερόντων.
Ασφαλώς ο πρόεδρος Αναστασιάδης είναι πεπειραμένος πολιτικός και για να προβαίνει σε αυτή την προειδοποίηση προφανώς θα έχει κάποιες διαβεβαιώσεις από τις ΗΠΑ, τα Ηνωμένα Έθνη ή και άλλους. Όμως η απορία είναι γιατί το πρόβλημα και οι διαβεβαιώσεις περιορίστηκαν μόνο στο θέμα της ΑΟΖ, ενώ οι τουρκικές παραβιάσεις και παρενοχλήσεις επεκτείνονται και σε αρκετούς άλλους τομείς στον εναέριο και θαλάσσιο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας - για να αναφέρουμε το ελάχιστο;
Πιθανόν η απάντηση στο ερώτημα αυτό να είναι ότι οι τουρκικές παραβιάσεις της ΑΟΖ της Κύπρου είναι πολύ πιο επίκαιρο και σημαντικό θέμα. Η αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή, πρέπει, κατά τη Λευκωσία, να συνεχίσει απρόσκοπτα, δεδομένης και της πιεστικής ανάγκης ταχείας εκμετάλλευσής τους για να αποτελέσουν παράγοντα ανάπτυξης και ανάκαμψης της προβληματικής κυπριακής οικονομίας.
Όμως επικεντρώνοντας τις αντιδράσεις της Κύπρου μόνο στις παραβιάσεις της ΑΟΖ, αφήνεται έμμεσα το μήνυμα – χωρίς αυτή να είναι η πρόθεση – ότι η Κυπριακή Δημοκρατία αντιδρά λιγότερο ή επιδεικνύει μεγαλύτερη ανοχή στις τουρκικές παρενοχλήσεις σε άλλους τομείς.
Προκύπτει επίσης ο εξής προβληματισμός: Η κυπριακή πλευρά έθεσε το θέμα αυτό, δεσμευόμενη δημόσια, με πολύ σαφή και κατηγορηματικό τρόπο, ότι εάν η Τουρκία παραβιάσει την κυπριακή ΑΟΖ ή προβεί σε παρενοχλήσεις, θα αποχωρήσει από τις συνομιλίες. Η Άγκυρα ωστόσο, κρίνοντας από το όλο ιστορικό των διαφορών της, είτε στο Αιγαίο, είτε στο Κυπριακό, έχει κατηγορηθεί ουκ ολίγες φορές - ακόμη και σε περιόδους που οι διεργασίες εξομάλυνσης των σχέσεων βρισκόντουσαν στο αποκορύφωμα τους – ότι δεν έπαψε να προβαίνει σε τέτοιου είδους παρενοχλήσεις.
Βέβαια, προς το παρόν, πιθανόν να εξυπηρετεί την Τουρκία να μην αναλάβει οποιεσδήποτε ενέργειες παραβίασης ή παρενόχλησης στην περιοχή. Όμως τι θα συμβεί εάν αύριο η Άγκυρα ακολουθώντας την πάγια τακτική της, προβεί πάλι σε τέτοιου είδους παραβιάσεις, ενώ οι συνομιλίες θα βρίσκονται υπό εξέλιξη; Θα αποχωρήσει η ελληνοκυπριακή πλευρά από το διάλογο, ο οποίος κατάφερε τελικά μετά από τόσες προσπάθειες να επαναρχίσει, ή μήπως αναλογιζόμενη το κόστος μιας τέτοιας απόφασης θα κάνει δεύτερες σκέψεις και θα παραμείνει υπό διαμαρτυρία;
Η σαφής δημόσια τοποθέτηση για αποχώρηση δεν αφήνει περιθώρια ελιγμού στην Ελληνοκυπριακή πλευρά, οπότε θα είναι υποχρεωμένη, είτε να φύγει από το διάλογο, έστω και αν αυτός βρίσκεται σε καθοριστικό σημείο, τηρώντας έτσι τις δεσμεύσεις της, είτε να μείνει και να υποστεί πλήγμα η σοβαρότητα και η αξιοπιστία των προειδοποιήσεων της. Σε τελική ανάλυση - εκτός εάν όντως η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να υλοποιήσει τη δημόσια δέσμευση της, ανεξάρτητα πιθανών συνεπειών - μήπως θα ήταν καλύτερα η προειδοποίηση αυτή να είχε ανακοινωθεί κατ’ ένα πιο γενικό τρόπο ή τουλάχιστο να είχε λεχθεί παρασκηνιακώς; Ο χρόνος θα δείξει.
ENGLISH TEXT
THE CREDIBILITY OF CYPRUS' WARNINGS
REGARDING THE VIOLATIONS OF ITS EEZ
By Dr Aristos Aristotelous
Former MP, Strategic and Defence Analyst
The recent statement by President Anastasiades that if Turkey continues to violate the Cypriot Exclusive Economic Zone (EEZ) he will withdraw from the Cyprus talks, is a bold public commitment from the part of the government. However, if new Turkish violations occurred and this warning is not implemented, it will jeopardize the seriousness and credibility of the Republic.
In an recent interview to "Kathimerini”( 02.23.2014 ) the President of the Republic who is also the representative of the Greek Cypriot side in the Cyprus talks, said: " We have made it clear that if [ the Turks ] continue violations, exit from the talks is the answer."
The Cypriot President is right when explaining this position by pointed out that: "You should be aware that while we try to create a good atmosphere and environment of trust, we cannot pollute the process by any act or acts which are inconsistent with the whole environment we want to cultivate." The President' s remarks are particularly interesting, bearing in mind the fact that a few weeks ago when efforts were under way for the restart of the Cyprus talks, the Turkish Army was announcing that it had successfully forced out a Norwegian board from the Cypriot EEZ.
President Anastasiades is an experienced politician, and in order to have made such public commitment, there should have probably been some assurances from the US and the UN about Turkey showing the appropriate cooperation in this respect. Of course, the question is why these assurances and the President’s warning refer only to the EEZ, while Turkish violations and harassment are extended to many other areas, such as the air and sea space of the Republic - to say the least?
The answer to the above question probably is that Turkish violations of Cyprus' EEZ is much more timely and important topic to the Cypriot government than provocations in another area of concern. The exploitation of hydrocarbon deposits in the region, should, in Nicosia’s mind, continue unhindered, given the pressing need for rapid results and the fast recovery of the Cypriot economy. But focusing the reactions of Cyprus only to violations of EEZ, it indirectly gives the impression - without it being the intention - that the Republic of Cyprus reacts less or show a greater degree of tolerance in Turkish hassles, in other areas.
It may also lead to the following dilemma. The Cypriot side raised this issue by committing itself public, that if Turkey violated Cypriot EEZ, Mr. Anastasia would withdraw from the talks. Ankara, however, judging from the entire history of the dispute, either in the Aegean or Cyprus, has been accused several times – even during periods when the process of normalization of relations were at their peak - that it never ceased to engage in such harassment.
Thus, Turkey may avoid at present any provocations in the Cypriot EEZ, since they might not serve its interest. But what would happen if tomorrow Ankara decides to continue to go ahead with new violations, while talks are ongoing? Will the Greek Cypriot side withdraw from the discussions, which were initiated after so many efforts, or only calculate the cost of such a decision and have second thoughts and stay at the negotiation table under protest?
The clear public statement to withdraw from the talks if such situations arise leaves no room for maneuver to the Greek Cypriot side. The President will be faced with a conflicting situation:It will be obliged to leave the dialogue - even if it is at a very crucial point - thus, make credible its commitments, or stay and suffer a blow to the seriousness of its warnings.Ultimately - unless the government is determined to implement its public commitment, regardless of the possible consequences - it would have probably been wiser if this warning were made somewhat more general or behind the scenes. Time will tell.
