Του Δρα Άριστου Αριστοτέλους*
Από το 2001 όταν η πολιτική ιδιωτικοποίησης ημικρατικών οργανισμών βρισκόταν στην ημερήσια διάταξη της τότε κυβέρνησης της Κύπρου, υποδείξαμε πολλάκις – χωρίς να το λαμβάνει υπόψη κανείς - ότι το θέμα αυτό επηρεάζει άμεσα την ασφάλεια και την άμυνα της Κύπρου. Σήμερα, με την υλοποίηση του μνημονίου της Τρόικας, το ζήτημα αυτό βρίσκεται και πάλι στο προσκήνιο και όλοι οι εμπλεκόμενοι τρέχουν ασμένως πίσω από τα γεγονότα αναζητώντας λύσεις στα προβλήματα ασφάλειας που δημιουργεί. Όμως τα προτεινόμενα μέτρα και ρυθμίσεις αποτελούν μόνο τη μισή απάντηση στο πρόβλημα.
Οι υπό συζήτηση ημικρατικοί οργανισμοί, Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (ΑΤΗΚ), Αρχή Ηλεκτρισμού (ΑΗΚ), Αρχή Λιμένων, όπως και τα αεροδρόμια και άλλες κοινωφελείς υπηρεσίες και η σχετική υποδομή, αποτελούν στοιχεία υψίστης στρατηγικής σημασίας για το κράτος. Για παράδειγμα - επιγραμματικά - οι υπηρεσίες της ΑΤΗΚ είναι άκρως απαραίτητες για το νευραλγικό τομέα των επικοινωνιών, τόσο μεταξύ των διαφόρων κέντρων του συστήματος της Εθνικής Φρουράς (Ε.Φ.), όσο και μεταξύ του ΓΕΕΦ και άλλων κυβερνητικών και μη κυβερνητικών φορέων, για να μπορεί η Ε.Φ. και γενικά η άμυνα να λειτουργήσει. Άμεσα συνδεδεμένη με τα θέμα αυτό είναι και η συμβολή των συστημάτων της ΑΤΗΚ στη συλλογή και παροχή πληροφοριών μεγάλης εθνικής και επιχειρησιακής σπουδαιότητας για την ασφάλεια του κράτους και για την Ε.Φ. Εξίσου σημαντικές είναι και οι υπηρεσίες της ΑΗΚ η οποία είναι ο παροχέας ηλεκτρικού ρεύματος στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις, όπως και ο τομέας της ενέργειας και της απρόσκοπτης ροής καυσίμων προς τις μονάδες κίνησης και τα μηχανοκίνητα τμήματα της Ε.Φ. Επίσης, λιμάνια και αεροδρόμια - οι θαλάσσιες και εναέριες συγκοινωνίες προς και από την Κύπρο - συνδέονται άμεσα με την ασφάλεια και την άμυνα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Συνεπώς, το πρώτο θέμα που εγείρεται είναι το εξής: Παράδοση του εθνικού αυτού πλούτου και υποδομής σε ιδιώτες, χωρίς αποτελεσματικό κυβερνητικό έλεγχο, όσον αφορά την απρόσκοπτη εξυπηρέτηση του κράτους και της Ε.Φ., αποτελεί επικίνδυνη εξέλιξη για την εθνική ασφάλεια και άμυνα, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην καθήλωση ολόκληρου του αμυντικού συστήματος. Η προώθηση νομικών και άλλων μέτρων που θα εξασφάλιζαν την απρόσκοπτη λειτουργία του όλου αμυντικού συστήματος και των συναφών με αυτό υπηρεσιών εθνικής ασφάλειας, είναι εκ των ων ουκ άνευ, όπως και η δημιουργία της αναγκαίας υπαλλακτικής υποδομής, εκεί που είναι δυνατό, για ανεξαρτητοποίηση της επιχειρησιακής και άλλης λειτουργίας της Ε.Φ. από τον έλεγχο του ιδιώτη.
Αυτό όμως αποτελεί μερική απάντηση στο πρόβλημα. Υπάρχει ωστόσο και ένα δεύτερο θέμα που προκύπτει και αφορά την καθεαυτό στρατιωτική κάλυψη, προστασία και ασφάλεια των εν λόγω υπηρεσιών, υποδομών και εγκαταστάσεων από εχθρική επιδρομική ενέργεια ήτοι από τον αέρα, τη θάλασσα και τη ξηρά ή και από τρομοκρατική ενέργεια ή δολιοφθορά. Δηλαδή, δεν είναι αρκετό από τη μια να γίνονται ρυθμίσεις για εξασφάλιση των υπηρεσιών αυτών σε περίπτωση που δοθούν σε ιδιώτη, και από την άλλη να μην υπάρχει επαρκής μέριμνα ή προγραμματισμός για αποτελεσματική άμυνα και προστασία των σχετικών εγκαταστάσεων και υποδομής.
Βασικά η στρατιωτική κάλυψη και προστασία αυτών των στοιχείων, είναι εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα, για τον απλούστατο λόγο ότι αυτά τα μέσα όπως και άλλα συναφή διοικητικά κέντρα αποτελούν τους πρώτους στόχους των εχθρικών επιθέσεων. Η καταστροφή τους, απονευρώνει και παραλύει ολόκληρο το αμυντικό σύστημα και κατ’ επέκταση τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα των ενόπλων δυνάμεων της χώρας. Οπότε έχει τεράστια σημασία για την άμυνα της Κύπρου η διασφάλιση των μέσων και της ικανότητας απόκρουσης ή απορρόφησης εχθρικών κτυπημάτων χωρίς να καταστραφούν οι εγκαταστάσεις και η υποδομή αυτή. Εξάλλου το όλο δόγμα της Ε.Φ. στηρίζεται στην όσο το δυνατό μεγαλύτερη καθυστέρηση της τυχόν εχθρικής απόπειρας προέλασης μέχρι να ενεργοποιηθούν και δράσουν άλλοι εμπλεκόμενοι διπλωματικοί και στρατιωτικοί παράγοντες σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.
Είναι ευκαιρία λοιπόν, τώρα που συζητείται η ιδιωτικοποίηση κοινωφελών οργανισμών σε σχέση με την ασφάλεια του κράτους και τη λειτουργία του αμυντικού συστήματος, να δοθεί και η δέουσα σοβαρότητα στην αποτελεσματική αντιμετώπιση και επίλυση αυτής της πτυχής του θέματος – της επιβίωσης τους από εχθρική επίθεση. Ειδάλλως σε περίπτωση στρατιωτικής δράσης εναντίον τους, εάν δεν τυγχάνουν επαρκούς κάλυψης ή προστασίας, η οποία να εξασφαλίζει τη συνέχιση της προσφοράς των υπηρεσιών τους, ο εχθρός θα κερδίσει τον πόλεμο προτού καν αρχίσει η μάχη, ανεξάρτητα εάν αυτές έχουν ή δεν έχουν ιδιωτικοποιηθεί ή και σε ποιο βαθμό το κράτος ελέγχει διοικητικά τη λειτουργία τους.
Χωρίς να απαντηθεί και αυτή η πτυχή του θέματος, οι προτεινόμενες νομικές και διοικητικές και άλλες ρυθμίσεις, θα αποτελέσουν μόνο τη μισή λύση του όλου προβλήματος της αποτελεσματικής λειτουργίας και αξιοποίησης των ανωτέρω οργανισμών και υποδομών προς όφελος της άμυνας και της ασφάλειας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
*Τέως Βουλευτής,
Ειδικός σε Θέματα Άμυνας και Στρατηγικής
http://strategy-cy.com
