Καθώς οι αρχηγοί των κυβερνήσεων των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE) συνέρχονται αύριο εκτάκτως στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν το θέμα της ρωσικής στρατιωτικής επέμβασης στην Κριμαία και να αποφασίσουν προφανώς για μέτρα κατά της Ρωσίας, η Κύπρος, ένεκα στενών σχέσεων με τη Μόσχα, βρίσκεται ενώπιον σοβαρών διλλημάτων και πιθανόν να μην αποφύγει τη διπλωματική σχοινοβασία.
Το ερώτημα είναι πώς θα χειριστεί το θέμα αυτό η Κύπρος και πώς θα ενεργήσει δεδομένου ότι: Η ίδια συνεχίζει να είναι θύμα της τουρκικής στρατιωτικής επιδρομής και κατοχής αλλά και ως θέμα αρχής τάσσεται ενάντια σε οποιαδήποτε εξωτερική επιβουλή. Είναι μέλος της ΕΕ και επιδιώκει με τη δράση της στο χώρο αυτό να πιέζει την Τουρκία να σεβαστεί την κυριαρχία και ανεξαρτησία της και να αποσύρει τα στρατεύματα της από το νησί. Από την άλλη, έχει στενές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία, η οποία με αρκετή συνέπεια υποστηρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία σε διάφορα διεθνή φόρουμ και είναι από τους κυριότερους προμηθευτές οπλισμού της Κύπρου. Επίσης, ρωσικά κεφάλαια και καταθέσεις φιλοξενούνται στο νησί και η Ρωσία καθίσταται ολοένα και πιο σημαντική χώρα προέλευσης τουρισμού για τις κυπριακές αρχές.
Παρόμοια διλήμματα αντιμετώπισε η Λευκωσία στη διάρκεια της κρίσης στη Γεωργία, όπου επίσης η Μόσχα είχε επέμβει στρατιωτικά στην Αμπχαζία και Νότιο Οσσετία, ενώ η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ, που αντιδρούσαν κατά της Ρωσίας, αδυνατούσαν όμως να λάβουν οποιαδήποτε δραστικά μέτρα. Η θέση της Λευκωσίας στην κρίση στην Ουκρανία είναι ακόμη πιο λεπτή δεδομένης της διακήρυξης της σημερινής κυβέρνησης για ακόμη πιο στενή σχέση με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ από προηγουμένως. Οπότε ενδεχομένως η πολιτική αυτή να τεθεί υπό δοκιμασία εάν η ΕΕ προχωρήσει τελικά σε επιβολή κυρώσεων προς τη Ρωσία.
Τα πιθανά μέτρα για τα οποία έχει γίνει λόγος, είναι η κάποια πολιτική απομόνωση της Μόσχας διεθνώς, ο τερματισμός του διαλόγου για συμφωνία σχετικά με τα ρωσικά διαβατήρια και την διακίνηση προς και από την ΕΕ, καθώς και στοχευμένες οικονομικές κυρώσεις όπως παγωποίηση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και λογαριασμών σε ευρωπαϊκές τράπεζες και άλλα. Όμως είναι αντιληπτό ότι εκτός της Κύπρου, η οποία έχει κάποιες αναστολές επί του θέματος, και άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν τα δικά τους διλήμματα επί του προκειμένου. Για παράδειγμα, η Γερμανία έχει πολύ στενές σχέσεις με τη Ρωσία και θα ήταν διστακτική να συμφωνήσει με αποκλεισμό της από τους G8, αλλά ούτε και με τη λήψη μέτρων που θα είχαν ως αποτέλεσμα αντίμετρα από τη Μόσχα από την οποία εξαρτάται ενεργειακά σε πολύ μεγάλο βαθμό το Βερολίνο. Παρόμοια μεγάλη εξάρτηση έχει και η Τσεχία, που έχει επίσης επωφεληθεί από δάνεια μερικών δισεκατομμυρίων ευρώ και επενδύσεων από τη Ρωσία. Ακόμη και το Λονδίνο έχει πολλά να χάσει από τυχόν μέτρα επί της Ρωσίας, αφού αποτελεί δημοφιλή προορισμό φιλοξενίας μεγάλων ρωσικών κεφαλαίων.
Όλα αυτά προσφέρουν ευκαιρίες στην κυπριακή πλευρά, κατά την αυριανή έκτακτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, για να τις αξιοποιήσει. Θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τη στάση μεγάλων χωρών, όπως η Γερμανία, στην προσπάθεια να περάσει και δικές της απόψεις όταν θα συζητούνται τα μέτρα που θα ληφθούν, προτείνοντας αυτά να είναι περισσότερο συμβολικά για να μην πλήξουν τις σχέσεις ΕΕ – Ρωσίας. Ταυτόχρονα να ζητήσει να δοθεί προτεραιότητα στο διάλογο και στη δημιουργία συνθηκών ειρηνικής επίλυσης της διαφοράς.
Εν πάση περιπτώσει όμως, θα είναι υποχρεωμένη η Λευκωσία - αν μέχρι αύριο δεν βρεθεί διέξοδο στην κρίση που να καθιστά αχρείαστη τη λήψη μέτρων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ - να σχοινοβατήσει διπλωματικά για να εξυπηρετήσει καλύτερα τα συμφέροντα της Κύπρου, υποστηρίζοντας συγκρουόμενες τοποθετήσεις. Στην αυριανή Σύνοδο, η Λευκωσία πιθανόν να είναι αναγκασμένη, από τη μια, να υπερασπίζεται τη διεθνή νομιμότητα και αξίες, δείχνοντας ότι αποδοκιμάζει στρατιωτικές επεμβάσεις σε ανεξάρτητες και κυρίαρχες χώρες, ότι είναι πιστό μέλος της ΕΕ και δεν αντιστρατεύεται τα συμφέροντα και τις θέσεις των Αμερικανών με τους οποίους – όπως έχει διακηρύξει - επιθυμεί στενότερες σχέσεις. Από την άλλη, θα είναι υποχρεωμένη να προσπαθεί να μην δυσαρεστήσει με τη στάση της τη Μόσχα, που την στηρίζει στο Κυπριακό όσο κανείς, μετά την Αθήνα. Προς το σκοπό αυτό ενδεχόμενα να ανέπτυσσε σχετική επιχειρηματολογία και να έκανε ότι είναι δυνατό για να αποφευχθούν μέτρα που θα αναβίωναν το Ψυχρό Πόλεμο και που θα έπλητταν όχι μόνο τη Ρωσία αλλά και την ίδια την ΕΕ και ασφαλώς την Κύπρο. Ενδεχόμενα να υποστήριζε ακόμη ότι η ΕΕ θα έπρεπε να επένδυε στην προσπάθεια άμεσης έναρξης διαλόγου για επίλυση της κρίσης ώστε να προλάβει τυχόν μεγαλύτερη στρατιωτική εμπλοκή, η οποία θα καθιστούσε το πρόβλημα εξαιρετικά δύσκολο να λυθεί.
Έχοντας όλα αυτά υπόψη και σε συνάρτηση με την πολύ λεπτή θέση της Κύπρου στο θέμα αυτό, θα πρέπει ο πρόεδρος Αναστασιάδης να πάει στην αυριανή σύνοδο καλά μελετημένος. Θα πρέπει να έχει προετοιμαστεί καταλλήλως έχοντας υπόψη του εναλλακτικά σενάρια και προσεγγίσεις, τα οποία βέβαια θα έχει συζητήσει προηγουμένως με τον Υπουργό Εξωτερικό και το επιτελείο του, γιατί οι αποφάσεις που θα ληφθούν στις Βρυξέλλες ενδεχόμενα να έχουν αρνητικές επιδράσεις όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στις εξωτερικές σχέσεις της Λευκωσίας.
